Socialist Republic of Vietnam

Hà Nội (Ttxvn 28/11/2000)
Trong những năm gần đây, việc bảo tồn và phát triển môn nghệ thuật múa rối nước, một môn nghệ thuật đặc trưng của vùng đồng bằng sông Hồng, đang được nhiều địa phương trong vùng quan tâm.

Làng Rạch xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định là nơi có môn nghệ thuật múa rối nước truyền thống, được thành lập vào thế kỷ thứ 10, và có nghề truyền thống làm tượng, sơn mài, chạm khắc gỗ và làm con trò của môn nghệ thuật múa rối
nước.

Hiện nay, phường múa rối nước của làng có khoảng 40 người. Trong thời gian qua những người này đã tổ chức nhiều lớp truyền nghề cho một số em thiếu nhi có năng khiếu về nghệ thuật múa rối nước. Vào những lúc nông nhàn, những thành viên của phường thường trao đổi kinh nghiệm và sáng tác những trò diễn mới phản ánh cuộc sống của nhân dân trong thời kỳ đổi mới, xây dựng đời sống văn hóa mới ở nông thôn. Các cấp chính quyền và một tổ chức phi chính phủ về bảo tồn văn hóa của Thụy Điển đã hỗ trợ cho phường múa rối nước một bể nước di động để đi lưu diễn phục vụ các lễ hội làng trong vùng; xây dựng lại thủy đình của làng làm nơi tập và biểu diễn.

Các trò diễn của phường múa rối nước làng Rạch thường phản ánh những sinh hoạt thường ngày của người nông dân vùng lúa nước nhưu gieo cấy lúa, tát nước bắt cá, dệt vải, đấu vật, chọi trâu; phản ánh cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Trưng Trắc, Trưng Nhị, Trần Hưng Đạo 3 lần đánh tan quân Nguyên.

Đến nay, nghề truyền thống làm tượng, sơn mài và chạm khắc gỗ đã bị mai một nhưng nghề làm con trò vẫn tồn tại và phát triển. Gia đình ông Đặng Văn Đoàn hiện là cơ sở duy nhất trong làng Rạch chế tác con trò. Những con trò được làm từ gỗ sung vừa nhẹ, vừa dẻo và được tô vẽ bằng sơn ta để bảo quản lâu trong môi trường nước. Cơ sở của ông Đoàn không chỉ làm con trò cung cấp cho
phường múa rối nước của làng mà còn làm theo đơn đặt hàng cho nhiều đoàn múa rối nước trong cả nước.

Hiện nay, ở Việt Nam có 6 doàn nghệ thuật múa rối chuyên nghiệp ở trung ương, Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh, Đắc Lắc và Quảng Trị. Ngoài ra còn có hàng chục phường múa rối nước ở nhiều địa phương của vùng đồng bằng sông Hồng.

Trong những năm qua, nhiều đoàn múa rối nước của Việt Nam tham dự một số Liên hoan múa rối quốc tế đã giành được nhiều giải thưởng cao và đã gây được sự chú ý của khán giả nhiều nước./.